پیشنوشت:
چند روزی بود این مطلب را در درفت نگه داشته باشم که کاملتر کنم. از مجتبی ذوالفقاری کمک خواستم که در بخش «پویاتر کردن مارکتپلیس» بعضی از پیشنهاداتش را نوشتم. جا داشت کاملتر باشد، ولی به عنوان چکلیستی برای مرور فکر کنم کافی باشد.
پیشنوشت ۲:
سال ۹۷ که در شتابدهنده هاب بودم، وایتپیپری از دلایل شکست مارکتپلیسها با همکاری تیم و نظارت مدیر تیم جمعآوری کردم که از این لینک میتوانید مطالعه کنید.
با دوستی که یک مارکتپلیس لوازم پزشکی دارد صحبت محتوا شد. ایدهی من این بود که برای چنین سایتی، تمرکز روی ساختار محتوای محصولات، ساختار سایت و بخشهای دیگر کسبوکار سایت اولویت دارد بر تولید محتوا. مخصوصا که در این دوران از کسبوکار این دوستم، منابعش به شدت محدود هستند.
با مقداری سادهسازی، مارکتپلیسهای آنلاین، نوعی از سایتهای تجارت الکترونیک(؟) و نوعی از پلتفرمها هستند که تعداد زیادی فروشنده با تعداد زیادی خریدار مواجه میشوند. عنصر معامله در مارکتپلیسها وجود دارد. دیوار، دیجیکالا، اسنپ، کافه بازار و بسیاری سایت دیگر از انواع مارکتپلیسهای فعال ایرانی هستند.
حالا برای چنین کسبوکاری، برای چنین سایتی، محتوا چرا باید مهم باشد؟
برای بعضی از صاحبان کسبوکار مهم میشود، چون محتوا مد روزگار دیجیتال است. پادشاه و نینجا و فیلسوفش را که در ایران شنیدهایم. میخواهند بازاریابی محتوایی داشته باشند و خودشان را تصور میکنند که در یک دورهمی یا روی یک سن همایش، در مورد رشد از طریق بازاریابی محتوایی حرف میزنند.
برای بعضی دیگر، مد مهم نیست. اما ورودی دیجیتال مهم است. سئو، این کلمهی جادویی، برایشان کلید ورود مشتری است. و خب سئو اگر روی محتوا انجام میشود، پس باید بیشتر و بیشتر و کاملتر نوشت که ورودی بیشتر شود.
ولی اصلا فکر کردهاید حداقل این موارد مشهور مارکتپلیسها، این دیوار و دیجیکالا و اسنپ و کافهبازار، از محتوا کجا کمک گرفتهاند که به اینجا رسیدهاند؟
مرور کنیم:
با یک مرور کلی، روشهای بازاریابی محتوایی زیر برای مارکتپلیسها به نظرم آمد.
در محتوای عمومی مرتبط با فضای کسبوکار، مثلا اگر مارکت پلیس پزشکی داریم، در مورد انواع بیماریها، روشهای بهبود سیستم ایمنی بدن، ارتباط کرونا با بارداری و موارد مشابه مینویسیم. یا اگر مارکتپلیس خدمات سرویس خودرو داریم، در مورد جدیدترین تکنولوژیهای موتور و سوخترسانی، مدلهای معرفی شده در آخرین نمایشگاه، مسابقه سرعت بین دو خودرو و موارد مشابه مینویسیم.
این نوع محتواها نه باعث میشوند که فعالیتهای داخل پلتفرم ما روانتر انجام شوند، نه مشکل و ابهامی از طرفین حل میکند و نه باعث ایجاد تصویر برندی از ما میشود. صرفا محتوای مجلهطوری است که در بقیه سایتها هم پیدا میشود و در صورتی که روی سئوی سایت کار شود، باعث میشود ورودیمان بیشتر شود.
نرخ تبدیل و مسیردهی از این نوع محتوا به سمت محصولات و دستهبندیها هم بسیار پایین است.
به نظرم مهمترین عاملی که بعضی از مارکتپلیسها به این سمت میروند، جلب بازدیدکننده از طریق سئو و افزایش بازدید باشد. شاید در بهترین حالت هم باعث افزایش «آگاهی از برند» بشود که باز چندان مفید نیست. چون آگاهی ایجاد شده از نوعی است که مستقیما مرتبط با فعالیت و مارکتپلیس نیست.
این روشی است که آمازون و دیجیکالا از آن بهره میبرند. بخشی از ورودی دیجیکالا و آمازون از سمت کاربرانی است که در مرحلهی «انتخاب محصول» و «مقایسه» هستند. نقد و بررسی موجود برای هر محصول، صفحات اختصاصی برای محصولات خاص و بخش نظرات محتوای زیادی در اختیار کاربران قرار میدهد که حتی تا چند ساعت میتواند مشغولشان کند. برای ارجاع دادن و لینک دادن از سایتهای دیگر هم خیلی خوب است.
برای سئو هم چنین محتوایی مفید است. کامل نشان میدهد این صفحه در مورد چه چیزی است. مخصوصا که هدف گوگل، ارضای نیاز کاربر است و محتوای مرتبط متمرکز حول و حوش یک محصل، اغلب این نیاز را بهتر از یک صفحهی خالی فقط با اسم و قیمت محصول برطرف میکند.
برای مثال سایت کلاغه: https://kalaaghe.com
توضیحاتی در مورد خبرهای جدید، سرویسهای جدید، جشنوارهها و موارد مشابه با فعالیت کسبوکار. این نوع محتواها جز این که جزو اولین نیازهای محتوایی یک کسبوکار هستند، به نوعی میتوانند نقش روابط عمومی و برندنیگ را هم بازی کنند.
مثلا:
مثلا فرض کنید من یک مارکتپلیس فروش بوردگیمها، ابزارهای بوردگیم و آموزشها دارم. بوردگیم در ایران شناخته شده نیست و گسترش شناخته شدن بوردگیم میتواند به فروش بیشتر من کمک میکند.
وسایل الکترونیکی را به راحتی نمیشود تشخیص داد چه عیبی دارند. کافی است ضربهای خورده باشند و اتصالی درونی شل شده باشد. همین موضوع میتواند عدهی زیادی را از خرید و فروش این وسایل،یا انواع خاص آن، پشیمان کند. به بستهی محتوایی فکر کنید که در مورد انواع روشهای تشخیص چنین عیبهایی، یا معرفی متخصصین مرتبط است. یا چطور میشود در صورت وقوع، بعضی از موارد را حتی بدون رفتن پیش تعمیرکار در خانه تعمیر کرد.
نگرانی از دزدی اطلاعات توسط تعمیرکاران لپتاپها و گوشیهای شخصی نگرانی مهمی است. به یک برنامهی مدتدار محتوایی فکر کنید که چگونه میشود اطلاعات را از دزدی ایمن کرد، چطور بدون قابلیت بازیابی پاک کنیم، چطور این مورد خیلی کم اتفاق میافتد، اگر رخ داد چطور تیم ما همراه است و راههای شکایت قانونی چیست.
سلام. بعضی از بخش ها رو ناقص گذاشتین که بعدا تکمیل کنید؟
فکر نکنم دیگه بعدا کامل کنم. اون موقع لیستی بود برای یک پروژه که گفتم عمومی کنم شاید به درد کسی خورد. بعدش تو اون پروژه دیگه من نقشی نداشتم که ادامه بدم.
ممنون بابت مطلب خوبی که منتشر کردید
اما بعضی سایت ها هم هستن مثل dingoland.ir که محتوایی تولید نمیکنن ولی اونا هم تو لیست بازاریاب های برتر دیجی کالا هستن و فقط دارن به صورت اتوماتیک محصولات دیجی کالا رو کپی پیست میکنن تو سایت خودشون.