ترجمه نشر تمدن علمی از کتاب تخت پروکروستس نسیم طالب بد است. نخرید!
توضیح شاهین کلانتری در مورد ترجمه محمدرضامردانیان از کتاب تخت پروکروستس
اعلامیه سوگیری: خرداد ۱۳۹۸ ترجمه من از کتاب Skin in the game نسیم طالب به اسم «پوست در بازی» به بازار آمد. بعید نیست این موضوع در بررسی ترجمه و نقد من به آقای محمدرضامردانیان تاثیر گذاشته باشد.
The bed of Procrustes (تخت پروکروستس) کتاب سوم از سری ۵ جلدی Incerto نسیم طالب است. در این کتاب طالب مجموعه‌ای از جملات خودش و بعضا دیگران را جمع کرده است. یعنی کتاب مجموعه‌ای از جملات است و نه یک متن به‌هم‌پیوسته. کتاب برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ چاپ شد که در سال ۲۰۱۵ هم نسخه‌ی به روز شده آن تقریبا با محتوای دو برابر وارد بازار شد.
انتشارات تمدن علمی ترجمه‌ی جناب آقای محمدرضا مردانیان از نسخه ۲۰۱۰کتاب (نسخه اولیه و کم‌حجم) را در سال ۱۳۹۷ منتشر کرد. بعد از بررسی ترجمه‌ی قوی سیاه ابراهیم محجوب (آریانا قلم) و انتشار ترجمه خودم از «پوست در بازی» (نشر نوین) نسیم طالب، دوست داشتم بقیه ترجمه‌های طالب را بررسی کنم.
شاهین کلانتری در یک پست اینستاگرامی در مورد ترجمه کتاب «تخت پروکروستس» نوشته بود که:
«...مترجم کتاب تخت پروکروستس حتی از گوگل ترنسلیت هم بی‌سلیقه‌تر عمل کرده...»
من هم که شروع به ترجمه‌ی کتاب کردم، دیدم که شاهین بد نگفته است. ترجمه به معنای دقیق کلمه «بد» است. آقای محمدرضا مردانیان کتاب را بسیار بد فهمیده و اغلب جملات در ترجمه چیز دیگری نسبت به متن اصلی می‌گویند. در اغلب موارد هم بحث تفاوت سلیقه در انتخاب کلمات هم نیست، بلکه ایشان متن را کلا وارونه/اشتباه ترجمه کرده است.
مثلا طالب نوشته:
- که «گمان می‌کنم سقراط را به فلان دلیل کشتند چون...» و ایشان ترجمه کرده «شک دارم سقراط را کشته باشند چون...» :/
- یا جایی دیگر نسیم طالب که همیشه مخالف استخدام شدن و حقوق ماهیانه ثابت است، نوشته که «هیچ حالت میانه‌ای بین یخ و آب نیست، اما بین زندگی و مرگ است: کارمندی» و ایشان ترجمه کرده‌اند داشتن شغل!
- جای دیگری طالب افرادی که با اسم بردن از آدم‌های مشهور (به طوری که انگار آشنای نزدیک آن‌هاست) شوآف می‌کنند را مسخره کرده و نوشته وضعیت این افراد متضاد موفق بودن است، و آقای مردانیان ترجمه کرده متضاد موفقیت شکست نیست، سقوط است! احتمالا ایشان با عبارت name-dropping آشنا نبوده و دسترسی به گوگل و دیکشنری هم نداشته که ترجمه کرده «سقوط»!
پیشنهاد اکید می‌کنم این ترجمه را نخرید. در همین مطلب برای تعدادی از جملات متن اصلی را کنار فهم خودم و ترجمه‌ی ایشان گذاشته‌ام و خودتان می‌توانید مقایسه کنید.
بررسی بعضی از جملات تخت پروکروستس
(صفحه ۱۰، اولین صفحه از شروع بخش جملات است)
نسیم طالب:
The person you are the most afraid to contradict is yourself.
فهم من:
آن کسی که خیلی می‌ترسید نقضش کنید، خودتان هستید.
محمدرضا مردانیان:
شخصی که خیلی از تناقض‌هایش در هراس هستید، خودتان است.
نسیم طالب:
Pharmaceutical companies are better at inventing diseases that match existing drugs, rather than inventing drugs to match existing diseases.
فهم من:
شرکت‌های داروسازی در ساختن بیماری‌هایی که به داروهای موجود می‌خورند عملکرد بهتری دارند تا ساختن داروهایی برای بیماری‌های موجود.
محمدرضا مردانیان:
شرکت‌های داروسازی بیماری‌هایی به وجود می‌آورند که با داروهایشان منطبق باشد، نه این که داروهایی بسازند که بر بیماری‌های کنونی غلبه کند.
نسیم طالب:
Academia is to knowledge what prostitution is to love; close enough on the surface but, to the nonsucker, not exactly the same thing.
فهم من:
نسبت دانشگاه (آکادمی؟) به دانش همان نسبت فاحشه‌گری به عشق است؛ از یک نگاه سطحی به قدر کافی به هم نزدیک هستند، اما برای یک غیرساده‌لوح، عین هم نیستند.
محمدرضا مردانیان:
دانشگاه برای علم، حکم چیزی را دارد که فاحشه‌ها دوست دارند؛ به اندازه‌ی کافی در سطح است اما، برای یک آدم زرنگ، دقیقا همان‌چیز نیست.
نسیم طالب:
I suspect that they put Socrates to death because there is something terribly unattractive, alienating, and nonhuman in thinking with too much clarity.
فهم من:
گمان می‌کنم سقراط را به مرگ محکوم کردند، چون چیزی به شدت غیرجذاب، طردکننده و غیرانسانی در فکر کردن با وضوح زیاد وجود دارد.
محمدرضا مردانیان:
شک دارم سقراط را به مرگ محکوم کرده باشند چون به وضوح، کاری وحشتناک، غیرجذاب، منحرف کننده و غیر انسانی بود.
نسیم طالب:
Education makes the wise slightly wiser, but it makes the fool vastly more dangerous.
فهم من:
آموزش رسمی عاقل را اندکی عاقل‌تر اما احمق را به شدت زیادی خطرناک‌تر می‌کند.
محمدرضا مردانیان:
آموزش اندک اندک عاقلانه‌تر می‌شود، اما باعث می‌شود احمق‌ها بسیار خطرناک شوند.
نسیم طالب:
There is no intermediate state between ice and water but there is one between life and death: employment.
فهم من:
بین یخ و آب هیچ حالت میانه‌ای نیست اما بین زندگی و مرگ هست: کارمندی.
محمدرضا مردانیان:
بین یخ و آب هیچ حالت میانه‌ای نیست اما بین زندگی و مرگ هست: داشتن یک شغل.
نسیم طالب:
The opposite of success isn’t failure; it is name-dropping.
فهم من:
برعکس موفقیت شکست نیست؛ کسی است که با نام بردن از آدم‌های مشهور (به طوری که انگار آشنای نزدیکش هستند) شوآف می‌کند.
محمدرضا مردانیان:
متضاد واژه موفقیت، شکست نیست بلکه نامش سقوط است.
البته که هیچ ترجمه‌ای بی‌اشکال نیست و همیشه جا برای بهبود است. ترجمه‌ی من از کتاب پوست در بازی هم اشکالاتی داشته که در صفحه «اصلاحات کتاب پوست در بازی» لیستی از آن‌ها را گردآوری کرده و در چاپ‌های بعدی تصحیح خواهیم کرد. اما تعدد اشکالات، فهم اشتباه و وارونه ترجمه کردن در ترجمه‌ی جناب آقای محمدرضا مردانیان خیلی زیاد است. خیلی.
امیدوارم که این سطح از کیفیت بد در ترجمه صرفا مربوط به نسیم طالب باشد و در سایر ترجمه‌های ایشان کیفیت بالاتری داشته باشند. اگر ترجمه‌ای از ایشان را بررسی کرده‌اید ممنون می‌شوم به من اطلاع دهید.
در ضمن چون خوانده شدن و فهمیده شدن نسیم طالب در ایران برایم سطحی از اهمیت را دارد، اگر ایده یا پیشنهادی داشتید که چطور این ترجمه را از بازار جمع کنیم ممنون می‌شوم اطلاع دهید.
[…] […]
[…] رمضانی در وبلاگش شرح مدعایش را آورده است. می‌توانید در اینجا […]